Yaklaşık 20 yılı geride bırakan ZÜCDER (Züccaciyeciler Derneği), 550’yi geçen üye sayısı ve sektörün yüzde 80’ini temsil etmesiyle sektörünün çatı kuruluşu unvanını kimseye bırakmıyor. Başarılı faaliyetleri sayesinde sektör ihracatının artmasına katkı sunan derneğin 2023 amacı, iç pazarda hareketlilik sağlamak, dünya ihracat sıralamasında sektörü dünya 6’lığına taşımak.
Adım attığımız her yerde onlar var. Bir mekanın verdiği 5 milyar dolar dış ticaret fazlasıyla her şeyini onlar oluşturuyorlar. Bardaktan Türkiye ekonomisine katkı sunuyor. Sektörün tencereye, dekoratif eşyalardan ısıtıcılara kadar çatı derneği konumunda olan ve yaklaşık 20 yılda aklınıza gelebilecek her şey züccaciye sektörünün sektörün büyümesine yaptığı organizasyonlarla içerisinde bulunuyor. Porselen, seramik, cam, büyük katkı sunan ZÜCDER, Türkiye’nin önde plastik, metal, ahşap sofra ve mutfak eşyasından gelen üretici, ihracatçı, ithalatçı ve perakende hediyelik dekoratif eşya, endüstriyel mutfak ve firmalarını temsil ediyor. Üye sayısının 530’u elektrikli ev aletlerine kadar geniş bir yelpazeye geçtiği ZÜCDER’in Başkanı Mesut Öksüz, sahip züccaciye sektörü, bugün 7 milyar dolar yıl içerisinde 2, yurt dışında da 6 tane B2B ihracatıyla dev bir sektör haline geldi. 10 milyar organizasyon ve yine 2 fuar düzenleyeceklerini dolar büyüklüğe sahip sektör, yaklaşık olarak belirtiyor.
Herkesin hayatına dokunan bir sektörsünüz. Sektörünüzün büyüklüğü hakkında bilgi verebilir misiniz?
Türkiye’nin en fazla dış ticaret fazlası veren 5 ve en çok markalaşan 2 sektöründen biri olan sektörümüz, her yıl ihracatını yüzde 10-15 oranında artırıyor. 2020 yılında ihracatımız 4,6 milyar dolardı. 2021 yılında 6,1 milyar dolara ulaştık ve 2022 yılı için de 7 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. 2023 yılında bunu 7,5 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Dış ticaret fazlasına baktığımızda da 2020 yılında 3,450 milyar dolar dış ticaret fazlamızı yüzde 30 artırarak 4,8 milyar dolara çıkardık. Bu da ülke ekonomisine verdiğimiz katkıyı gözler önüne seriyor. Kilogram başına ihracatımızı da 3,38 dolardan 3,75 dolara çıkardık. İhracatımızın yüzde 58’ini AB ülkelerine gerçekleştiriyoruz. En çok ihracat yaptığımız ülkelere baktığımızda da Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa başı çekiyor. Türkiye’nin en çok markalaşan sektörlerinden biri olan züccaciye sektörü, global pazarda da her geçen yıl güçleniyor. Başarının sürdürülebilir olması için katma değeri yüksek ürünler üretilmesi, “Türk Züccaciye Malı” imajının geliştirilmesi gerekiyor. Çünkü şu anda Türk ürünlerinin girmediği bir pazar yok gibi bir şey. Dünyanın her yerindeyiz ve dolaylı yoldan 1 milyon kişiye istihdam oluşturuyoruz. Bu kadar büyük olan sektörümüzü geliştirmek adına çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Bize biraz bu çalışmalarınızdan bahsedebilir misiniz?
ZÜCDER olarak hem yurt içinde satışlarımızı canlı kılmak hem de ihracatımızı artırmak adına sektörümüzün en önemli organizasyonlarını gerçekleştiriyoruz. 2023 yılında yurt içinde 2, yurt dışında 6 olmak üzere 8 tane B2B’ye ve 2 tane de fuara imza atacağız. Çünkü 2022’de hem ZUCHEX ve HOST İstanbul fuarlarımızla hem biri mayıs biri de aralık ayında olmak üzere Antalya’da ve yine Kenya ve Rusya’da gerçekleştirdiğimiz B2B etkinliklerimizin ihracata olan katkılarını gördük. 2023 yılında da İsrail, Birleşik Krallık, Kanada, Vietnam, Türki Cumhuriyetler ve Avustralya’da etkinliklerimize devam edeceğiz. Aralık ayında gerçekleştirdiğimiz 10. Uluslararası Ev ve Mutfak Eşyaları Üretici Marka Buluşmaları’nda, Rusya, Fransa, Brezilya, Fas, ABD, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Katar, Polonya gibi dünyanın dört bir yanındaki 50 ülkeden, en büyük toptancı, zincir market ve mağaza olmak üzere 120 satın almacıyı ağırladık. Organizasyona, sadece 10 milyon doların üzerinde ihracat gerçekleştiren firmalar katıldı. Bu firmalara baktığımız zaman 1 milyar dolar cirosu olan firmaların yanında dünyanın çeşitli yerlerinde yaklaşık 1000 mağazası dahi bulunan firmalar da bulunuyordu. Etkinliğin her geçen gün büyümesi, bizleri de mutlu ediyor.
Yıl içerisinde özel olarak üzerinde durduğunu pazarlar var mı?
Dünyanın en büyük züccaciye ithalatçısı ABD. Yurt dışındaki etkinliklerimeze ek olarak özellikle bu pazara yoğunlaşmak istiyoruz. Çünkü dünya züccaciye ithalatının yüzde 26,7’sini ABD elinde bulunduruyor ve Türkiye’nin bu pazardan aldığı pay sadece yüzde 0,41. Türkiye, Avrupa’daki rakiplerimiz İtalya ve Almanya’dan sonra ABD’nin 13. sıradaki tedarikçisidir. ABD’ye ihracatımız geçtiğimiz yıllarda 160 milyon dolarken, 2021 yılında 300 milyon dolara çıkmıştır. 2022’de bu rakamın 500 milyon dolara çıkmasını ve 2023 yılında da ihracatın artarak devam etmesini bekliyoruz. Yine Rusya ve Suudi Arabistan pazarları da gündemimizde olacak. Türkiye- Suudi Arabistan arasında ticaret kısıtlamalarının kalkması sonucu ihracat pazarımız için büyük bir avantaj ortaya çıktı. Suudi Arabistan’ın da en büyük market zincirleri Antalya’daki etkinliğimize katılarak önemli anlaşmalar yapıldı.
Avrupa’daki enerji kriziyle birlikte elektrikli ısıtıcıların satışlarında artış yaşanmıştı.
Sadece elektrikli ısıtıcılar değil, battaniyede de satışlar bir anlamda patladı. Avrupa’da yaşanan enerji krizinden sektörümüzün olumlu anlamda etkilendiğini söyleyebiliriz. Battaniye ihracatımızın yarısını AB’ye yapıyoruz. Battaniye ihracatımızda yüzde 40, elektrikli ısıtıcı ihracatımızda da yüzde 50’lik bir artış meydana geldi.
Dolaylı yoldan 1 milyon kişinin hayatına dokunduğunuzdan bahsetmiştiniz. Peki, kalifiye eleman konuşanda neler yapıyorsunuz? “ZÜCDER Kariyer” platformumuzla üyelerimizin kalifiye çalışan ihtiyacına cevap veriyoruz. Bu dijital platformumuzla sektörümüzün çalışan ihtiyacını karşılarken, yeni mezun gençlerimize istihdam sağlamayı hedefliyoruz. Ayrıca bu projemiz sadece yeni mezun gençlerimizi değil, staj yapmak isteyen üniversite ve KOBİ–meslek lisesi öğrencilerini de kapsamaktadır. Büyük bir gururla söylüyoruz ki bu projemizle birçok kuruluşa/kuruma örnek konuma geldik. Türkiye’de yaygın bir çeyiz kültürü var. Bahar aylarıyla birlikte düğün sezonu da başlayacak. Düğün sezonu satışlarınızı nasıl etkiliyor? Bahsetmiş olduğunuz üzere Türkiye’de çok güçlü bir çeyiz kültürü bulunuyor ve her yıl yaklaşık 600 bin çift evleniyor. Bazen bu rakam 500 binlere kadar düşse de genel olarak biz bunu 600 bin olarak düşünelim ve çiftler evlenmeden 6 ay öncesinden hazırlıklara başlıyorlar. Tencere setlerinden nevresim takımlarına kadar evlerini döşüyorlar. İşte iç pazarda bizi canlı tutan dinamiklerden bir tanesi düğün sezonu. Markalarımızın hepsinin tencere, çatal bıçak, elektrikli küçük ev aletlerinden oluşan çeyiz setleri bulunuyor. Kampanyalarla birlikte bahar aylarında sektörümüzde ciddi bir hareketlilik bekliyoruz.
Şimdiye kadar hep olumlu konulardan konuştuk. Sektör olarak sıkıntılarınız neler?
Bizler ihracatın artırılması, sanayinin gelişmesi için ithalatın yasaklanması veya kısıtlanması değil, ihracatın daha fazla teşvik edilmesi, üreticinin sorunlarının giderilmesi, enerji, finans, işçilik maliyetlerinin düzeltilmesi ile üreticinin daha güçlü hale getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Özellikle de bizim sektörümüzde yoğun bir şekilde kullanılmakta olan ve sadece ihtiyacın 1/3’ünün ülkemizde üretilebildiği paslanmaz çelik ham maddesi üzerindeki yüzde 12’lik ek gümrük vergisi ile yüzde 85 oranında yurt dışından ithal edilen plastik ham maddesi üzerindeki yüzde 6,5’lik ek gümrük vergisi maliyetleri artırarak bu ham maddelerle yapılan ve ihraç edilen ürünlerde dünyayla rekabet gücümüzü oldukça zayıflatmaktadır. Ülkemizde üretimleri yetersiz olan bu tarz ham maddeler üzerindeki vergilerin kesinlikte kaldırılması suretiyle sanayicimizin daha rahat rekabet edebilmesinin sağlanması gerektiği düşüncesindeyiz. Veya ivedilikle bu ham maddelerin üretimlerini artırıcı yatırımlar yapılması yoluna gidilmelidir. Bunların haricinde sektörümüzdeki KDV’nin yüzde 18’den 8’e düşürülmesi, elektrikli ev aletlerindeki ÖTV’nin kaldırılması sektörün büyümesi, gelişmesi ve rekabet gücünün artması açısından gerçekleştirilmesi gereken işlemlerdir. Bu imkanlar sağlanırsa sektörümüz daha da büyüyecektir.
Mesut Öksüz, “Sektörümüze 2004’ten beri öncülük yapıyor olmaktan dolayı büyük bir mutluluk içerisindeyiz. Hedefimiz, sektörümüzü ihracatta, dış ticaret fazlasında lider sektör olarak görmeye devam edebilmek.”
Bir de tabii HORECA tarafınız var.
Züccaciye sektörünün perakende kısmı, özellikle tüm Türkiye’de AVM’lerin sayısının artmasıyla birlikte gelişen zincir mağazacılık, sektörün markalaşma trendleri, dijitalleşme ve franchise sistemleriyle atağa geçti. Şu an Ortadoğulu turistlerin yanı sıra zengin Ruslar da Türkiye’ye geliyorlar. Buraya geldikleri zaman yaptıkları alışverişleri de atlamamak gerektiği gibi otelcilerden aldığımız bilgilere göre bu sene yoğun bir Rus, Avrupalı turist beklediklerini görüyoruz. Bu bizim sektörü şöyle etkiliyor. Sektörümüzün bir kolu da HORECA. Her sene oteller bıçak, çatal, porselen, cam gibi mutfak eşyalarını yeniliyorlar. Butik otelleri ve restoranları da düşünürseniz, bu da sektörümüzde 1 milyar dolarlık bir iş hacmi oluşturuyor. Turizmin canlanması, restoranların sayısının artması HORECA tarafımızı güçlü kılıyor.
